کد مطلب:5331 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:199
آشنایی کوتاه با صحیفه سجادیه
كتابی كه پیش روی دارید ، ترجمه و شرح موضوعی دعای دوم « صحیفه سجّادیّه » است؛ كتاب با عظمتی كه به « زبور آل محمّدصلی الله علیه وآله » و « انجیل اهل بیت علیهم السلام » و نیز به « اُخت القرآن » مشهور است.
این چشمه همیشه جوشان كه آبشار نیایش را در سرتاسر مكتب جاودان تشیّع تا دامنه قیامت جاری كرده ، جان های شیفته و كام های تشنه شیعیان ، بلكه همه انسان های حق طلب و طالب معنویت را به زلال تمنّا ، مصفّا گردانده و مشام جانشان را از عطر پاك پیامبران رحمت و نیكویی ، صلوات الله علیهم اجمعین ، انباشته است .
از « صحیفه كامله سجادیه » پنجاه و چهار دعای روحبخش در دست است، كه با عباراتی شیوا و در نهایت فصاحت و كمال بلاغت و با مضامینی در اوج معرفت و بلندای معنا و عظمت عرفان و شكوه لطافت است ، به گونه ای كه هر خواننده، شیدای تفكّر و تدبّر در ژرفای معرفت شده و مشتاق انس با صفا و گرمیِ كلامش می سازد .
در دعاهای این صحیفه، ظریف ترین مباحث خداشناسی، هستی شناسی، عالم غیب و فرشتگان، رسالت انبیا، جایگاه پیامبر و اهل بیت علیهم السلام، فضایل و رذایل اخلاقی، حالات خاص انسان، شیوه های شیطان در گمراه ساختن مردم، گرامیداشت اعیاد و یوم الله های مختلف، مسائل اجتماعی و اقتصادی، اشارات تاریخی و سیره، توجه دادن به مظاهر قدرت پروردگار، یادآوری نعمت های مختلف خداوند و وظیفه شكر و سپاس، آیات آفاقی و انفسی پروردگار، ادب و آداب دعا، تلاوت، ذكر، نماز و عبادت و... دهها موضوع مهم دیگر مطرح است كه در قالب دعا و نیایش است، ولی مضمون، تبیین دین و ارزش های اخلاقی و معارف قرآنی و وظایف عبادی و آداب بندگی است.
اهمیّت صحیفه سجّادیه از آن جاست كه امام معصومی هم چون حضرت سجّادعلیه السلام با خدای خویش، با این دعاها راز و نیاز و نیایش می كرده است.
صحیفه، هم از نظر گوینده و هم از نظر مخاطب (كه پروردگار است) از ویژگی خاصّی برخوردار است. علاوه بر محتوای عمیق و مضامین متعالی كه در این دعاها نهفته است، از نظر سند نیز از استحكام خاصّی برخوردار است.
به هر حال حضرت سیّدالسّاجدین علیه السلام در قالب دعا، ضمن آموزش چگونه دعا كردن ، به تعلیم دین و اصول اعتقادات دینی ، روابط اجتماعی، ارزش های انسانی ، اخلاق، حقوق و سایر مسائل مهم پرداخته است.
اثر همیشه جاوید صحیفه سجّادیّه ، نگین درخشانی است كه تلألؤ بی بدیل آن چشم خِرد را خیره كرده و دارای مفاهیم بلند و معانی دقیق و مضامین گسترده است و در حقیقت « كلامٌ دون كلام الخالق و فوق كلام المخلوق » - سخنی فروتر از فرموده آفریدگار ، امّا فراتر از گفتار آفریدگان - است .
هم چنین در چشم اندازی به صحیفه سجّادیّه، می توان سیمای انسان و فضائل او را به نحو گسترده و جامعی در قالب بی بدیل مناجات و دعا به بهترین وجه از بیان امام علیه السلام مشاهده و استفاده نمود.
ذكر این نكته در این مقام شایسته است كه هرچند كتب دعا بسیار است و دعاهای رایج و منقول هم فراوان؛ ولی دعاهایی كه دارای سند محكم باشد و یقیناً از زبان معصوم تراویده باشد، سندیّت بیش تری دارد و مضامین آن هم دلنشین تر خواهد بود.
لازم به تذكر است كه علمای شیعه در طول قرون، كتب متعدّدی تألیف كرده اند كه حاوی ادعیه گوناگون برای ساعات و ایّام و مواقع مختلف است؛ از قبیل «اقبال» سیّد بن طاووس، «البلد الامین» كفعمی، «جمال الاسبوع» سیّد بن طاووس، «الدّعوات» قطب راوندی، «عُدّةالداعی» ابن فهد حلّی، «المصباح» كفعمی، «مفتاح الفلاح» شیخ بهایی و «مفاتیح الجنان» محدّث قمی.
اما «صحیفه سجّادیّه» در این میان جایگاه خاصّی دارد. فصاحت و بلاغت و عمق معانی آن در خور دقّت است.
سند آن بسیار معتبر می باشد و اهل بیت عصمت، پیوسته مواظبت و مراقبت از این كتاب را - كه میراث ارزشمند امام زین العابدین علیه السلام است - به دیگران توصیه می كردند [1] .
این چشمه همیشه جوشان كه آبشار نیایش را در سرتاسر مكتب جاودان تشیّع تا دامنه قیامت جاری كرده ، جان های شیفته و كام های تشنه شیعیان ، بلكه همه انسان های حق طلب و طالب معنویت را به زلال تمنّا ، مصفّا گردانده و مشام جانشان را از عطر پاك پیامبران رحمت و نیكویی ، صلوات الله علیهم اجمعین ، انباشته است .
از « صحیفه كامله سجادیه » پنجاه و چهار دعای روحبخش در دست است، كه با عباراتی شیوا و در نهایت فصاحت و كمال بلاغت و با مضامینی در اوج معرفت و بلندای معنا و عظمت عرفان و شكوه لطافت است ، به گونه ای كه هر خواننده، شیدای تفكّر و تدبّر در ژرفای معرفت شده و مشتاق انس با صفا و گرمیِ كلامش می سازد .
در دعاهای این صحیفه، ظریف ترین مباحث خداشناسی، هستی شناسی، عالم غیب و فرشتگان، رسالت انبیا، جایگاه پیامبر و اهل بیت علیهم السلام، فضایل و رذایل اخلاقی، حالات خاص انسان، شیوه های شیطان در گمراه ساختن مردم، گرامیداشت اعیاد و یوم الله های مختلف، مسائل اجتماعی و اقتصادی، اشارات تاریخی و سیره، توجه دادن به مظاهر قدرت پروردگار، یادآوری نعمت های مختلف خداوند و وظیفه شكر و سپاس، آیات آفاقی و انفسی پروردگار، ادب و آداب دعا، تلاوت، ذكر، نماز و عبادت و... دهها موضوع مهم دیگر مطرح است كه در قالب دعا و نیایش است، ولی مضمون، تبیین دین و ارزش های اخلاقی و معارف قرآنی و وظایف عبادی و آداب بندگی است.
اهمیّت صحیفه سجّادیه از آن جاست كه امام معصومی هم چون حضرت سجّادعلیه السلام با خدای خویش، با این دعاها راز و نیاز و نیایش می كرده است.
صحیفه، هم از نظر گوینده و هم از نظر مخاطب (كه پروردگار است) از ویژگی خاصّی برخوردار است. علاوه بر محتوای عمیق و مضامین متعالی كه در این دعاها نهفته است، از نظر سند نیز از استحكام خاصّی برخوردار است.
به هر حال حضرت سیّدالسّاجدین علیه السلام در قالب دعا، ضمن آموزش چگونه دعا كردن ، به تعلیم دین و اصول اعتقادات دینی ، روابط اجتماعی، ارزش های انسانی ، اخلاق، حقوق و سایر مسائل مهم پرداخته است.
اثر همیشه جاوید صحیفه سجّادیّه ، نگین درخشانی است كه تلألؤ بی بدیل آن چشم خِرد را خیره كرده و دارای مفاهیم بلند و معانی دقیق و مضامین گسترده است و در حقیقت « كلامٌ دون كلام الخالق و فوق كلام المخلوق » - سخنی فروتر از فرموده آفریدگار ، امّا فراتر از گفتار آفریدگان - است .
هم چنین در چشم اندازی به صحیفه سجّادیّه، می توان سیمای انسان و فضائل او را به نحو گسترده و جامعی در قالب بی بدیل مناجات و دعا به بهترین وجه از بیان امام علیه السلام مشاهده و استفاده نمود.
ذكر این نكته در این مقام شایسته است كه هرچند كتب دعا بسیار است و دعاهای رایج و منقول هم فراوان؛ ولی دعاهایی كه دارای سند محكم باشد و یقیناً از زبان معصوم تراویده باشد، سندیّت بیش تری دارد و مضامین آن هم دلنشین تر خواهد بود.
لازم به تذكر است كه علمای شیعه در طول قرون، كتب متعدّدی تألیف كرده اند كه حاوی ادعیه گوناگون برای ساعات و ایّام و مواقع مختلف است؛ از قبیل «اقبال» سیّد بن طاووس، «البلد الامین» كفعمی، «جمال الاسبوع» سیّد بن طاووس، «الدّعوات» قطب راوندی، «عُدّةالداعی» ابن فهد حلّی، «المصباح» كفعمی، «مفتاح الفلاح» شیخ بهایی و «مفاتیح الجنان» محدّث قمی.
اما «صحیفه سجّادیّه» در این میان جایگاه خاصّی دارد. فصاحت و بلاغت و عمق معانی آن در خور دقّت است.
سند آن بسیار معتبر می باشد و اهل بیت عصمت، پیوسته مواظبت و مراقبت از این كتاب را - كه میراث ارزشمند امام زین العابدین علیه السلام است - به دیگران توصیه می كردند [1] .
[1] در كتاب هاي مبسوط، درباره سلسله سند اين دعاها، بحث هاي كارشناسي و علمي دقيقي انجام گرفته است. تمامي اسناد صحيفه، همراه با ترجمه دقيق در انتهاي مجلد اول آمده، دوستداران مي توانند به آن مراجعه نمايند.